Badania genetyczne
Spis treści:
Co to są i na czym polegają badania genetyczne?
Jak wyglądają badania genetyczne?
Badania genetyczne- zastosowanie
Co to są i na czym polegają badania genetyczne?
Gen jest złożoną z DNA, podstawową jednostką dziedziczności – szacuje się, że człowiek posiada około 20-25 tysięcy genów, a informacje w nich zawarte decydują o wszelkich dziedzicznych właściwościach naszego organizmu, np. wyglądzie zewnętrznym czy podatności na różne choroby.
Analiza genów możliwa jest dzięki testom DNA, pozwalającym na wykrycie obecnych w genach zmian – mutacji i polimorfizmów. Zmiany te mogą być dziedziczone po przodkach lub powstawać spontanicznie (de novo), a wpływają one m.in. na nasz stan zdrowia. Każdy chromosom składa się z kilkuset do nawet kilku tysięcy genów. Człowiek standardowo posiada 23 pary takich chromosomów, otrzymanych po połowie od matki i ojca. Każdy z nich zawiera bardzo szczegółową informację na temat budowy wszystkich elementów naszego ciała, począwszy od najmniejszych białek, skończywszy na całych narządach, a docelowo całym ciele.
Działanie naszego organizmu można porównać do skomplikowanej maszyny, składającej się z ogromnej ilości małych elementów, których prawidłowy kształt, umiejscowienie czy mechanizm działania mają istotny wpływ na to, jak będzie ona działać. Podobnie jest z naszym ciałem. Nasze geny w dokładny sposób opisują, jak ma wyglądać każdy z elementów.
Jeżeli mutacja w naszym materiale genetycznym sprawi, że jeden z nich nie będzie działał prawidłowo i przykładowo zmiana budowy jednego z białek spowoduje, że dane białko utraci swoją funkcję lub wpłynie na działanie innych „podzespołów” to mamy do czynienia z chorobą genetyczną. Testy genetyczne mają więc na celu zweryfikowanie, czy nasz materiał genetyczny w prawidłowy sposób koduje informację o budowie naszego organizmu, czy w którymś fragmencie występuje zmiana, która może się przyczynić do wystąpienia choroby genetycznej.
Jak wyglądają badania genetyczne?
Aby wykonać badania genetyczne, potrzebne jest pobranie DNA. Na szczęście jest to szybkie i bezbolesne, nawet możemy je pobrać do badań bez wychodzenia z domu.
Najczęściej do ich wykonania wykorzystuje się ślinę lub krew. Jedynie w niektórych przypadkach testy genetyczne wymagają pobrania krwi żylnej. Znacznie częściej wykorzystywana jest ślina pobrana do specjalnej fiolki lub kilka kropel krwi nakropionych na specjalną bibułkę – w tych przypadkach laboratoria umożliwiają zamówienie specjalnego zestawu do pobrania próbki materiału genetycznego pacjenta. Decydując się na wykonanie tego badania, należy pamiętać, by stosować się do wszelkich zaleceń związanych zarówno ze sposobem pobierania, jak i dostarczania materiału genetycznego do laboratorium. Niezwykle istotne jest tu zapewnienie odpowiednich warunków przechowywania pobranego materiału – zarówno w kwestii opakowania, jak i transportu. Niewłaściwe warunki mogą się przyczynić do uszkodzenia materiału biologicznego, co z kolei sprawi, że nie będzie on nadawał się do analizy.
Pobieranie materiału genetycznego nie wymaga z naszej strony wcześniejszych przygotowań. Nasze DNA nie zmienia się przez całe życie, zatem nie ma potrzeby oczekiwania na „odpowiedni moment”, stosowania specjalnej diety czy konieczności odstawienia leków przed wykonaniem badań genetycznych. Możemy do nich podejść w dowolnym momencie życia, chociaż warto mieć na uwadze, że szybsza diagnoza wiąże się z szybszym działaniem. Jeżeli widzimy wskazania do wykonania badania genetycznego, nie odkładajmy go na później.
Badania genetyczne- zastosowanie
Wiedza, którą dostarczają badania genetyczne, pozwala nie tylko spowolnić rozwój choroby, ale w niektórych przypadkach – nawet jej uniknąć. Jeśli w rodzinie zdarzyły się przypadki zachorowania np. na nowotwory, które miały związek ze szkodliwą mutacją genetyczną, to warto wykonać test genetyczny w kierunku ich wystąpienia. Wykrycie mutacji genetycznej może zwrócić uwagę pacjenta na potrzebę częstszego wykonania badań przesiewowych lub wdrożenia środków zapobiegawczych.
Dzięki badaniom genetycznym możemy opóźnić rozwój takich zaburzeń jak: cukrzyca, rak czy choroby sercowo-naczyniowe.
W takim razie, kiedy dokładnie możemy wykonać badania genetyczne?
• badania na nowotwory złośliwe. Celem badań genetycznych na raka jest wykrycie w DNA pacjenta mutacji zwiększających ryzyko zachorowania na nowotwory złośliwe – w populacji polskiej najczęściej występują mutacje genów BRCA1, BRCA2 (rak piersi i jajnika), CDKN2A (rak jelita grubego).
Badania przeznaczone są przede wszystkim dla tych pacjentów, u których w rodzinie diagnozowano już przypadki chorób nowotworowych. Testy genetyczne może wykonać jednak każda osoba zainteresowana profilaktyką nowotworową, ponieważ nie wszystkie mutacje są dziedziczone.
Jeżeli obecność szkodliwych mutacji w materiale genetycznym potwierdzi się, pacjent będzie mógł wdrożyć odpowiednią profilaktykę (np. test ROMA w przypadku ryzyka raka jajnika), dzięki której ryzyko zachorowania zostanie zminimalizowane lub nowotwór zostanie wykryty na wczesnym etapie.
• badania na nietolerancje pokarmowe. Wśród nietolerancji pokarmowych spowodowanych zmianami genetycznymi wymienia się np. celiakię, nietolerancję laktozy i nietolerancję fruktozy. Badania genetyczne na nietolerancje przyczynią się do postawienia odpowiedniej diagnozy i są one wskazane pacjentom z objawami nietolerancji, takimi jak bóle brzucha, zmęczenie, senność, brak łaknienia, wzdęcia, bóle mięśni i stawów czy zmiany skórne.
Pacjent powinien wykonać je również wtedy, gdy obecne są wątpliwości diagnostyczne lub gdy u jego bliskiego krewnego potwierdzono występowanie danej nietolerancji.
• badania prenatalne. Celem genetycznych badań prenatalnych jest ocena stanu zdrowia płodu – dzięki nim przyszli rodzice dowiadują się więc, czy ich dziecko rozwija się prawidłowo.
Wyróżnia się genetyczne badania nieinwazyjne oraz badania inwazyjne. Testy nieinwazyjne (np. test Harmony) są całkowicie bezpieczne i polegają na pobraniu od pacjentki niewielkiej ilości krwi. Z krwi tej pozyskiwany jest DNA płodu, który poddaje się następnie analizie laboratoryjnej.
Badania inwazyjne z kolei wymagają pobrania próbki materiału z bezpośredniego otoczenia płodu, co wiąże się z ryzykiem powikłań. Badania nieinwazyjne powinna wykonać każda kobieta ciężarna, są one szczególnie zalecane pacjentkom:
po 35. roku życia,
które przebyły poronienie,
które urodziły dziecko z wadą genetyczną z poprzedniej ciąży.
• badania po poronieniach. Te badania służą do ustalenia przyczyny poronienia i/lub określenia płci płodu.
Wiedza o przyczynie utraty ciąży pozwala lekarzowi na oszacowanie ryzyka powtórzenia się poronienia, a także wskazanie pacjentom schematu dalszego postępowania.
Określenie płci płodu ma znaczenie również dla spraw urzędowych – dzięki temu pacjentka może skorzystać z urlopu macierzyńskiego czy uzyskać zasiłek pogrzebowy.
Nieprawidłowości w DNA stwierdza się u ok. 60% zarodków po poronieniu, kluczowe dla ustalenia przyczyny utraty ciąży jest więc badanie genetyczne płodu.
• badania na niepłodność. Badania genetyczne to także podstawowe testy zlecane pacjentom w diagnostyce przyczyn niepłodności.
Wśród badań tych wymienia się m.in. analizę kariotypu oraz genów FMR1, F2, F5, CFTR czy regionu AZF. Dzięki ustaleniu przyczyny problemów z poczęciem dziecka, pacjenci dowiadują się o własnych szansach na posiadanie potomstwa, a także o schemacie leczenia niepłodności (jeśli jest dostępne) czy możliwości zastosowania technik wspomaganego rozrodu, czyli in vitro.
• badania przesiewowe noworodka. Badania przesiewowe umożliwią: wykrycie noworodków podejrzanych o jedną z 29 chorób wrodzonych, zdiagnozowanie choroby przez dodatkowe testy biochemiczne i genetyczne, wdrożenie właściwego leczenia oraz w przypadku niektórych chorób monitorowanie leczenia w pierwszym roku życia (wrodzone wady metabolizmu) lub do 18 roku życia (fenyloketonuria).
Wczesne wykrycie chorób wrodzonych (w tym wrodzonych wad metabolizmu (WWM), endokrynopatii (wrodzonej niedoczynności tarczycy (WNT) i wrodzonego przerostu nadnerczy (WPN)) oraz mukowiscydozy (CF)) przez badania przesiewowe noworodków jest ważnym postępowaniem profilaktycznym, które chroni dzieci przed ciężkim rozwojem choroby, niepełnosprawnością intelektualną, a nawet śmiercią. Szereg chorób wrodzonych nie daje objawów klinicznych w pierwszych miesiącach życia, a nawet latach. Niektóre z nich, takie jak fenyloketonuria i wrodzona niedoczynność tarczycy powodują poważne zaburzenia rozwoju umysłowego w okresie rozwoju dróg kojarzeniowych mózgu.
Badania na wykrycie chorób dziedzicznych wieku rozwojowego. Przez wykonanie badań możemy dowiedzieć się o ryzyku wystąpienia u dziecka choroby genetycznej, np.: choroby Pompego, chorób nerwowo-mięśniowych czy rdzeniowego zaniku mięśni (SMA). Przekłada się to na odpowiednio wczesne opracowanie schematu postępowania podczas ciąży i po narodzinach. Jest to ważna informacja, ponieważ leczenie niektórych wad genetycznych jest możliwe jeszcze w łonie matki.
Podsumowanie
Testy genetyczne mogą dostarczyć ważnych, ratujących życie informacji. Spotkanie z ekspertem – lekarzem specjalistą w zakresie genetyki klinicznej może rozwiać nam wątpliwości dotyczące tego, czy powinniśmy poddać się testom, jaki test wykonać i co oznaczają jego wyniki.
Diagnostyka genetyczna to sposób na uzyskanie wiarygodnych i ważnych informacji dotyczących naszego zdrowia. m.in. chorób dziedzicznych, wad wrodzonych dziecka u kobiety w ciąży czy w końcu pozwala wykryć predyspozycje do określonych nowotworów. Dzięki tym informacją możemy, po pierwsze szybciej wykryć chorobę a po drugie szybciej wdrożyć odpowiednie leczenie, przez co mamy większą szanse na wyleczenie i powrót do pełnego zdrowia.
Szczepionka przeciw grypie
Spis treści:
Kilka słów na temat grypy
Jak wygląda szczepionka przeciw grypie?
Dlaczego warto się szczepić przeciw grypie?
Kto powinien zaszczepić się przeciw grypie?
Po jakim czasie od szczepienia nabywamy odporność?
Czy po szczepieniu mogą wystąpić niepożądane reakcje?
Dlaczego należy się szczepić przeciw grypie co roku?
Kilka słów na temat grypy
Grypa to ostra choroba zakaźna wywoływana przez wirus grypy, który atakuje drogi oddechowe. Jest bardzo zaraźliwa i co sezon wywołuje epidemię dotykające znaczną część społeczeństwa. Pomimo tego, że u zdrowych osób rzadko dochodzi do poważnych powikłań, osoby w grupach ryzyka mogą bardzo ciężko chorować, a nawet umrzeć.
W Polsce rejestruje się od kilkuset tysięcy do kilku milionów zachorowań i podejrzeń zachorowań na grypę w zależności od sezonu epidemicznego. Szczyt zachorowań ma miejsce zwykle między styczniem, a marcem. Co sezon epidemiczny opracowywana jest nowa szczepionka przeciw grypie, na podstawie szczepów wirusa krążących aktualnie na półkuli północnej. Coroczne szczepienie zaleca się wszystkim osobom w wieku ≥6 miesięcy, u których nie stwierdza się przeciwwskazań do szczepienia.
Jak wygląda szczepionka przeciw grypie?
W Polsce dostępne są szczepionki inaktywowane, zawierające cząstki wirusa grypy (typu „split”) lub powierzchniowe białka wirusa grypy (typu „subunit”) oraz żywa szczepionka donosowa. Szczepienia przeciw grypie zapobiegają zachorowaniom u ok. 40-70% szczepionych osób, w zależności od sezonu i grupy osób szczepionych. Zapewniają wysoką ochronę przed powikłaniami pogrypowymi.
Dlaczego warto się szczepić przeciw grypie?
Szczepienia przeciw grypie są najskuteczniejszą i najtańszą strategią zapobiegania grypie. Szczepienia zapobiegają zachorowaniom w grupie 40-70% zdrowych osób poniżej 65 roku życia. Skuteczność szczepionki zależy od sezonu grypowego.
Szczepienia przeciw grypie chronią przed powikłaniami pogrypowymi, które mogą pozostawić zdrowotne konsekwencje do końca życia np. konieczność przejścia na rentę inwalidzką, a nawet zakończyć się zgonem z powodu zaostrzenia istniejących lub pojawienia się nowych chorób przewlekłych, szczególnie ze strony układu oddechowego, krążenia, nefrologiczne, neurologiczne, ze strony ośrodkowego układu nerwowego, schorzenia naczyniowe mózgu, psychiatryczne, poronienia, jak również zakończyć się zgonem ciężarnej kobiety. Powikłania pogrypowe mogą dotknąć wszystkich bez względu na wiek.
Kto powinien zostać zaszczepiony przeciw grypie?
Zachorować na grypę może każdy, ale szczególnie ciężko przechodzą grypę:
• osoby powyżej 65. roku życia
• dzieci poniżej 5. roku życia
• kobiety w ciąży
• osoby z nadwagą/otyłością
• osoby z przewlekłymi chorobami: serca, płuc, niedoborami odporności (np. zakażenie wirusem HIV), cukrzycą, zastoinową niewydolnością serca.
Dlatego te osoby szczególnie powinny pamiętać, aby się zaszczepić na grypę w okresie jesiennym.
Po jakim czasie od szczepienia nabywamy odporność?
Po podaniu szczepionki odporność rozwija się w ciągu dwóch–trzech tygodni i utrzymuje się 6–12 miesięcy.
Czy po szczepieniu mogą wystąpić niepożądane reakcje?
Przez dwa dni po szczepieniu możesz mieć miejscowe zaczerwienienie i ogólne złe samopoczucie, które mijają samoistnie. W przypadku pogorszenia stanu zdrowia po szczepieniu niezbędny jest kontakt z lekarzem.
Dlaczego należy się szczepić przeciw grypie co roku?
Wirus grypy szybko się zmienia, co roku szczepionka ma nieco inny skład. Jest on opracowywany w oparciu o nowe szczepy wirusa, które wywołują grypę w danym sezonie. Dlatego warto szczepić się co roku.
Spis treści:
Jak działają szczepionki?
Czy są działania niepożądane, jakie może wywołać szczepienie?
Kto i kiedy powinien zostać zaszczepiony przeciw COVID-19?
Kto w pierwszej kolejności powinien się zaszczepić przeciw COVID-19?
Jak działają szczepionki?
Większość szczepionek zawiera osłabioną lub inaktywowaną (zabitą) formę wirusa lub bakterii lub niewielką część wirusa lub bakterii, które nie mogą powodować choroby. Ta część zwana jest antygenem. Po podaniu szczepionki układ odpornościowy człowieka rozpoznaje te antygeny jako obce cząstki. W ten sposób aktywowane są komórki odpornościowe tak, by zabijały wirusa lub bakterię wywołującą chorobę i wytwarzały przeciwciała przeciwko nim. Aktywowane są również komórki odpornościowe zwane limfocytami T i limfocytami B, we krwi, w szpiku kostnym i całym organizmie.
Jeśli w przyszłości dana osoba zetknie się z prawdziwymi, mogącymi zakażać wirusami lub bakteriami, układ odpornościowy będzie je „pamiętać”. Wówczas będzie mógł wytworzyć odpowiednie przeciwciała i szybko uaktywni właściwe komórki odpornościowe do zabicia wirusa lub bakterii, chroniąc w ten sposób tę osobę przed chorobą. Zapewnia to ochronę przed chorobą.
Natomiast szczepionka na COVID-19 posiada mRNA wirusa, które zawierają instrukcje dla komórek ludzkich jak wytwarzać białko antygenowe. Po przyjęciu szczepionki mRNA niektóre komórki organizmu odczytują te instrukcje. Komórki te następnie przez krótki czas wytwarzają białko antygenowe, zanim rozłożą mRNA. Następnie te białka aktywują komórki odpornościowe i zaczyna się produkcja przeciwciał.
Czy są działania niepożądane, jakie może wywołać szczepienie?
Podanie szczepionki przeciw COVID-19 może wywołać działania niepożądane, jak przy podaniu leku. Jednak są znacznie łagodniejsze niż choroba i jej następstwa. Dlatego opłaca się przyjąć szczepionkę. Dużo już wiemy o niepożądanych odczynach poszczepiennych. Wśród nich 85% jest łagodnych: ból, zaczerwienienie, lekki obrzęk ramienia w miejscu podania szczepionki, stany podgorączkowe lub gorączka ok. 38℃ do 3 dni.
Kto i kiedy powinien zostać zaszczepiony przeciw COVID-19?
Szczepionki przeciw COVID-19 mogą być podawane dzieciom w wieku od ukończenia 5 lat, nastolatkom i dorosłym.
Szczepionka mRNAComirnaty (Pfizer-BioNTech):
• jest przeznaczona dla osób w wieku ≥5 lat,
• schemat szczepienia podstawowego: 2 dawki podawane w odstępie trzech tygodni,
• pierwsza dawka przypominająca: co najmniej 3 miesiące od zakończenia podstawowego szczepienia u osób w wieku ≥12 lat,
• druga dawka przypominająca: co najmniej 3 miesiące od podania pierwszej dawki przypominającej u osób w wieku ≥12 lat (podawana jako szczepionka zaktualizowana dla wariantu Omikron).
Kto w pierwszej kolejności powinien się zaszczepić przeciw COVID-19?
Do grupy wysokiego ryzyka zalicza się: osoby w wieku 65 lat i starsze (65+), pensjonariuszy domów opieki społecznej i zakładów medycznej opieki długoterminowej oraz, bez względu na wiek, osoby z chorobami podstawowymi:
• przewlekłą chorobą płuc lub astmą o nasileniu umiarkowanym lub ciężkim;
• z poważnymi chorobami serca;
• z cukrzycą;
• z ciężką otyłością (BMI>40);
• z przewlekłą chorobą nerek i osoby dializowane; z przewlekłą chorobą wątroby
• oraz z obniżoną odpornością na drodze farmakologicznej (leki przeciwnowotworowe, kortykosteroidy), supresji po przeszczepach, zakażeniu HIV.
Grypa, COVID-19, RSV – jak rozpoznać, na co chorujemy?
Spis treści:
Jak dochodzi do zakażenia wirusami powodującymi zachorowanie na Covid-19, grypę i RSV oraz kiedy najczęściej występuje szczyt zapadalności na grypę i RSV ?
Porównanie objawów występujących podczas grypy, COVID-19 i RSV
Dla jakich grup pacjentów zachorowanie na Covid-19, grypę i RSV jest najgroźniejsze?
Jak możemy rozpoznać czy jesteśmy chorzy na grypę, Covid-19 czy RSV?
Czy test kasetkowy jest wiarygodny?
Porównanie testu kasetkowego i genetycznego (PCR)
Jak dochodzi do zakażenia wirusami powodującymi zachorowanie na
Covid-19, grypę i RSV oraz kiedy najczęściej występuje szczyt zapadalności na grypę i RSV ?
Do zakażenia wirusem SARS-CoV-2, grypy sezonowej, jak i wirusem RSV oraz przeziębienia dochodzi poprzez bezpośredni lub pośredni kontakt z dużymi kropelkami oddechowymi.
W przypadku dwóch pierwszych drobnoustrojów infekcje mogą przenosić także tzw. aerozole, czyli mniejsze krople roznoszone na większą odległość i dłużej utrzymujące się w powietrzu. Stąd ryzyko zakażenia nimi może być większe. Zdolność do zakażania innych przez osobę już zakażoną w przypadku grypy rozpoczyna się zwykle na dzień przed pojawieniem objawów choroby i trwa do 5-7 dni po infekcji. Wirus SARS-CoV-2 może zakażać dwa dni przed wystąpieniem objawów, a zdolność do zakażania może się utrzymywać nawet przez 21 dni po wystąpieniu objawów lub po zakażeniu u pacjentów bezobjawowych. Szczyt zachorowań ma miejsce zwykle między styczniem a marcem, najczęściej w lutym.
Porównanie objawów występujących podczas grypy, COVID-19 i RSV
Amerykańskie Centrum Prewencji i Kontroli Chorób (CDC) zwraca uwagę, że jedynie kaszel często występuje zarówno w przypadku COVID-19, grypy sezonowej, jak i wirusa RSV.
Trudności z oddychaniem są charakterystyczne dla COVID-19, bo w tym zakażeniu często występują. Dość często się zdarzają, gdy powodem infekcji jest wirus RSV, odpowiadający za najczęstsze infekcje dróg oddechowych u noworodków i niemowląt.
Bardzo rzadko natomiast występują w przypadku grypy sezonowej. Gorączka raczej nie zdarza się w czasie przeziębienia, jest to jednak częsty objaw grypy sezonowej. Nieco rzadziej występuje podczas COVID-19 oraz zakażenia wirusem RSV. Z kolei bóle głowy to częsta dolegliwość grypy i COVID-19, nieco rzadziej zdarza się w przypadku infekcji wirusem RSV. Bóle mięśni są też charakterystyczne dla grypy, ale mogą występować na skutek zakażenia COVID-19 oraz przeziębienia, choć w przypadku tych infekcji zdarzają się nieco rzadziej. I rzadko występują w przypadku zakażenia wirusem RSV.
Utrata smaku i węchu często zdarzała się u osób zakażonych wirusem SARS-CoV-2, szczególnie w początkowej fazie pandemii. Teraz też się zdarza, trzeba jednak pamiętać, że nie jest to dolegliwość występująca wyłącznie w przypadku tej infekcji. Mogą ją powodować, choć zdarza się to rzadziej, także grypa sezonowa oraz wirus RSV.
Zaczerwienie i obrzęk nosa może występować w przypadku każdej z tych infekcji dróg oddechowych, choć bardziej jest ono charakterystyczne dla zakażenia wirusem RSV. Podobnie jest z kichaniem – towarzyszy grypie, COVID-19, jak i wirusowi RSV, choć najczęściej wskazuje na zwykłe przeziębienie.
Ból gardła rzadko wskazuje na wirusa RSV, a często występuje w przypadku przeziębienia oraz COVID-19, nieco rzadziej, gdy mamy grypę. Świszczący oddech wskazuje na zakażenie wirusem RSV, znacznie rzadziej zdarza się w przypadku pozostałych trzech infekcji dróg oddechowych. Z kolei wymioty i nudności częściej wskazują na grypę i COVID-19, a rzadziej na wirusa RSV.
Dla jakich grup pacjentów zachorowanie na Covid-19, grypę i RSV jest najgroźniejsze?
Zachorować na grypę oraz Covid-19 może każdy, ale szczególnie ciężko mogą je przechodzić:
• osoby powyżej 65. roku życia
• dzieci poniżej 5. roku życia
• kobiety w ciąży
• osoby z nadwagą/otyłością
• osoby z przewlekłymi chorobami: serca, płuc, niedoborami odporności (np. zakażenie wirusem HIV), cukrzycą, zastoinową niewydolnością serca.
Ponadto dla zdrowych dzieci zakażenie wirusem RSV nie jest groźne i przebiega zwykle łagodnie. Zagraża ono głównie:
• wcześniakom,
• dzieciom z niedoborami odporności
• oraz niektórymi wadami wzrodzonymi, szczególnie układ oddechowego i mięśnia sercowego.
Jak możemy rozpoznać czy jesteśmy chorzy na grypę, Covid-19 czy RSV?
Należy wykonać kasetkowy test antygenowy na grypę A/B, Covid-19 i RSV.
Test antygenowy na grypę, RSV i Covid-19 to test immunochromatograficzny, jakościowy, który wykorzystuje zawarte w kasetce testowej swoiste przeciwciała monoklonalne skierowane przeciwko antygenom charakterystycznym dla wykrywanych wirusów (konkretnie antygenów białek nukleokapsydów) – to takie combo 4 w 1. Wykonujemy wymaz z nosa i następnie postępujemy zgodnie z zasadami producenta.
Wynik „pokazuje się” po 15 min w okienku kasetki w postaci barwnej linii/barwnych linii (analogicznie np. do testów ciążowych):
• 1 linia (tylko w polu C) oznacza wynik ujemny (to linia kontroli, która pokazuje, że test działa prawidłowo);
• 2 lub 3 barwne linie (w polach C, T1 i T2) oznaczają dodatni wynik testu i obecność zakażenia konkretnym wirusem;
• Z kolei brak jakiejkolwiek linii, w żadnym z pól, oznacza, że test jest nieważny i trzeba wykonać go ponownie (oczywiście używając już nowego „sprzętu”).
Czy test kasetkowy jest wiarygodny?
Najważniejsze, co możesz zrobić, aby taki test 4w1 z apteki nie zakłamywał rzeczywistości to prawidłowo go wykonać – czyli postępować zgodnie z instrukcją dołączoną do opakowania. Przed wykonaniem badania zapoznaj się z jej treścią i rób krok po kroku, dokładnie to, co jest w niej zapisane.
Co najmniej na 2 godziny przed wykonaniem testu antygenowego nie używaj żadnych preparatów do nosa (kropli, aerozoli), ponieważ mogą one zafałszować wynik.
Jeśli wynik testu wyjdzie negatywny, ale nadal występują u Ciebie/dziecka objawy choroby, zwróć się do lekarza.
Porównanie testu kasetkowego i genetycznego (PCR)
Wynik dodatni testu kasetkowego pozwala na diagnozę COVID-19, grypy i RSV. Jednocześnie wyniki ujemne nie wykluczają obecności zakażeń tymi wirusami. Zaletą testu antygenowego jest prostota wykonania i wiążąca się z nią cena oraz czas oczekiwania na wynik. Jednocześnie w stosunku do metody real time RT-PCR, test antygenowy ma niższą czułość, a więc „okienko”, w którym można wykryć antygeny wirusa jest węższe niż to dla wirusowego RNA. Optymalnie, test antygenowy powinien być wykonany w trakcie pierwszych 5-7 dni występowania objawów. Testy genetyczne mają większą czułość zarówno we wcześniejszej, jak i późniejszej fazie zakażenia.
